της
Βιβιάννας Βαρδή
Με τον Κωνσταντίνο Σκλαβενίτη συναντηθήκαμε ένα πρωινό λίγες ημέρες μετά την παρουσίαση του βιβλίου του από τις εκδόσεις Fagotto , με τίτλο ” Περπατώντας στην παλιά πόλη της Λευκάδας“. Ένα λεύκωμα που ο σκιτσογράφος Κωνσταντίνος έχει αποτυπώσει με το πενάκι του γωνιές από την παλιά πόλη της Λευκάδας έτσι όπως μόνο ο ίδιος μπορεί… Ένα λεύκωμα που τα σκίτσα του ολοκληρώνονται από τα κείμενα της αρχιτέκτονα , Χαράς Παπαδάτου. Καθίσαμε στο red Dot δίπλα στο Μουσείο Σικελιανού, ένα από τα σημεία που έχει σκιτσάρει… Χαμογελαστός, ικανοποιημένος για την αποδοχή του βιβλίου του και ιδιαίτερα φιλικός ήρθε πανέτοιμος για να μιλήσει γι αυτό που έχει αγαπήσει πολύ τελευταία… Για το βιβλίο του… Για την τιμή που του έκανε η παλιά πόλη της Λευκάδας να κρατήσει ατόφια κάποια σημεία της για να τα σκιτσάρει και για την τιμή που μας έκανε αυτός να αποτυπώσει σε ένα βιβλίο αυτές τις μοναδικές γωνιές πριν γίνουν μόνο μνήμες… “θα μου άρεσε να με θυμούνται από αυτό το λεύκωμα. Να λένε “είναι ο τύπος που σκιτσάρισε την παλιά πόλη της Λευκάδας”…. Γιατί από όσες δουλειές έχω κάνει μέχρι τώρα αυτή είναι η πιο δυνατή μου στιγμή…”, θα μας πει…
Πως ξεκίνησε όμως όλο αυτό;
Όλο αυτό ξεκίνησε τυχαία. Άλλωστε όταν ξεκινάς κάτι δεν το συνειδητοποιείς. Έκανα το πρώτο σκίτσο , μετά ένα δεύτερο και όλα πήραν το δρόμο τους. Επειδή λοιπόν μου άρεσε και όταν ανέβαζα τα σκίτσα μου στο fb όλοι με τα σχόλια τους με παρότρυναν να κάνω και άλλα σημεία της παλιάς πόλης , και έτσι τα δύο σκίτσα έγινα δέκα, είκοσι και φτάσαμε στην περυσινή έκθεση. Εκεί με πλησίασαν από τις εκδόσεις fagotto και φτάσαμε ως εδώ. Να κρατάω στα χέρια μου το λεύκωμα με τα σκίτσα μου.
Ποιο είναι το πρώτο σκίτσο που κάνατε;
Είναι ο ποδηλάτης μου…που δεν τον ξέρω… Το θεώρησα το πιο αντιπροσωπευτικό σκίτσο μου γι επελέγη να είναι και η αφίσα της περυσινής μου έκθεσης. Είχε ένα σημείο της παλιάς πόλης που περνάς άπειρες φορές αλλά δεν του δίνεις καμία σημασία, δεν ξέρεις καν ότι αυτός είναι ο Αη Γιάννης ο Θεολόγος, έχει πολύ έντονα τα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής της παλιάς Λευκάδας, έχει και το ανθρώπινο στοιχείο που είναι ο παππούς με το ποδήλατο. Γενικά έχει μια ατμόσφαιρα που μοιάζει να έρχεται από το χθες αλλά είναι τόσο σημερινή.
Ένας σκιτσογράφος, όπως εσείς ,επικεντρώνεστε περισσότερο στη λεπτομέρεια και στις αρχιτεκτονικές γραμμές…
Αυτό είναι αλήθεια. Επικεντρώνομαι επίσης και στο χρώμα. Θα βάλω χρώμα στα σημεία που θέλω να τονίσω και θ’ αφήσω ασπρόμαυρα κάποια άλλα που με ενδιαφέρουν λιγότερο. Για παράδειγμα μπορεί να βάλω χρώμα σε μία κολώνα που έχει μέσα η φωτογραφία που θέλω να σκιτσάρω, για να δείξω ενδεχομένως το βάθος του σκίτσου… Ας πούμε έβαλα χρώμα σε μία κολώνα της ΔΕΗ γιατί δεν την είδα σαν μία κολώνα με τα καλώδια και κακόγουστη μέσα στο σκίτσο , της έβαλα χρώμα και την είδα σαν κατάρτι….ενός πλοίου…
Η Λευκάδα μέσα από τα σκίτσα ενός σκιτσογράφου μάλλον κάτι καινούριο είναι… Άρεσε;
Νομίζω πως άρεσε πολύ . Δεν ξέρω αν έχει ξαναγίνει αλλά το δικό μου σκεπτικό ήταν ακριβώς αυτό. Να κάνω κάτι που δεν έχει ξαναγίνει. Υπάρχουν τόσα φωτογραφικά λευκώματα για την παλιά και την τωρινή Λευκάδα που ένα ακόμη τι θα μπορούσε να προσθέσει; Τι σκίτσο είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Το κάνεις εσύ και έχει μέσα τον εαυτό σου, έχει το στυλ σου , τους προβληματισμούς σου. Και τα λάθη που μπορεί να υπάρχουν είναι στοιχεία δικά μου.
* Υπάρχουν λάθη στην τέχνη;
Όχι, στην τέχνη δεν είναι τίποτε λάθος… Όμως εγώ αυτό το εκμεταλλεύομαι … Είναι , ενδεχομένως, κάποια ηθελημένα λάθη… Μπορεί να αφαιρέσω, ας πούμε, κάποια στοιχεία που εμένα δεν μου αρέσουν και πιστεύω οτι δεν θα έπρεπε να βρίσκονται εκεί. Όπως ένας κάδος σκουπιδιών , ας πούμε. Θα το αφαιρέσω και στη θέση του θα βάλω κάτι άλλο που θα ήθελα να είναι στην εικόνα μου. Θα αφαιρέσω δύο αυτοκίνητα, που δεν πρέπει να βρίσκονται στα στενά της παλαιάς πόλης, και θα βάλω λίγο πράσινο… Κάπως έτσι…
Κάνοντας αυτή τη βόλτα στην παλιά πόλη τι είναι αυτό που δεν σας άρεσε;
Εμένα αυτό που με ενοχλεί γενικά είναι η αδιαφορία που δείχνουμε ως πολίτες αυτής της πόλης. Πετάς τα σκουπίδια σου και δεν σε νοιάζει …που τα πετάς. Ένα άλλο παράδειγμα. Ένα από τα σκίτσα μου είναι μία παλιά πόρτα ενός σπιτιού κάπου εκεί στον Άγιο Βασίλη. Μου είχε κάνει πολύ εντύπωση, τη φωτογράφησα και στη συνέχεια τη σκιτσάρισα, της έδωσα , μάλλον, τη σημασία που δεν της είχε δώσει κανείς… Και περνώντας τώρα από εκεί δεν υπάρχει η πόρτα… Σκέφτηκα ότι ευτυχώς που πρόλαβα να τη ζωγραφίσω. Έχει μπει ένα κόντρα πλακέ μπροστά που γράφει “ΠΩΛΕΙΤΑΙ”… Και θέλω να καταλήξω ότι με ενοχλεί πολύ που κάποια σημεία που τους έδωσα μεγάλη σημασία στην καθημερινότητα μας τα προσπερνάμε.
* Αν σκεφτούμε όμως ότι υπάρχουν μέρη που δεν υπάρχει αυτή η ομορφιά, δεν έχουν παλιά πόλη με τα στενά της, τα χρώματά της…
Αυτό είναι αλήθεια. Και παρά την αδιαφορία κάποια πράγματα έχουν διασωθεί. Κάποια κτίρια ανακαινίστηκαν, όπως το Μουσείο του Σικελιανού που έχει γίνει πλέον σημείο αναφοράς. Μακάρι να γίνει αυτό και με πολλά άλλα κτίρια…
* Τα σκίτσα σας συνοδεύουν κείμενα της Χαράς Παπαδάτου… Μιλήστε μας γι αυτό το πάντρεμα…
Η κ. Παπαδάτου είχε κάνει ένα οδοιπορικό τη δεκαετία του ’70 που φωτογράφιζε σημεία της παλιάς πόλης. Υπήρχε μια αντιστοιχία μεταξύ των δικών της φωτογραφικών σημείων με τα δικά μου σκίτσα, στον περίπατο του τότε και του σήμερα. Η ίδια συγκινήθηκε με αυτό , μπορεί και να εμπνεύστηκε από αυτό που έκανα εγώ, ώστε να κάνει αυτή τη σύνδεση και ευτυχώς μας έγραψε ένα υπέροχο πρόλογο και τα κείμενα. Στην ουσία έδεσε όλα τα σχέδιά μου και έγινε ένα ολοκληρωμένο βιβλίο… Φυσικά έδωσε και στοιχεία που ελάχιστοι γνωρίζουν και που είναι πολύ σημαντικά γι αυτή την έκδοση. Κάνει με ένα μοναδικό τρόπο, δε, τη σύνδεση του τότε με το τώρα και βλέπει και πράγματα στα σχέδιά μου που εγώ τα αγνοούσα. Με λίγα λόγια , κατά τη γνώμη μου, τα κείμενα της κ. Παπαδάτου απογειώνουν αυτή την έκδοση.
* Που απευθύνεται αυτό το βιβλίο;
Πρωταρχικά , για μένα, απευθύνεται στο επισκέπτη του τόπου μας, και μάλιστα στον ξένο επισκέπτη γι αυτό είναι και δίγλωσσο. Ο σκοπός είναι να λειτουργεί και σαν εικονογραφημένος, εναλλακτικός , οδηγός για τον επισκέπτη της Λευκάδας . Μπορείς να συνδυάσεις τον περίπατό σου με την ιστορία αυτού που βλέπεις, με στοιχεία αρχιτεκτονικής αλλά και με την τέχνη, γιατί το σκίτσο είναι μία μορφή τέχνης…
* Μόνο που όταν θα ψάξει την υπέροχη εκείνη πόρτα που έχετε σκιτσάρει …δεν θα την βρει…
Όχι δεν θα την βρει (χαμογελά)… Είναι και άλλα σημεία που έχουν την τύχη της πόρτας… Σκεφτείτε τον Άγιο Μηνά. Πως είναι στο σκίτσο και πόσο διαφορετικός είναι τώρα που αναστηλώνεται… και είναι με τις σκαλωσιές…
* Ας μιλήσουμε για σκίτσο… Κάνετε σκίτσα για μία εφημερίδα. Άρα επικαιρότητα… Άρα κάθε μέρα ένα σκίτσο … Αλλά κάνατε και αυτό το λεύκωμα…Μέσα από τα σκίτσα της Λευκάδας αναγνωρίζεται ο σκιτσογράφος των ΝΕΩΝ;
Θεωρώ πως ναι… Το ίδιο άτομο τα έχει κάνει και η γραμμή είναι η ίδια. Μπορεί στην εφημερίδα να έχει ένα χιούμορ ή ένα προβληματισμό αλλά η γραμμή παραμένει η ίδια. Τα έκανα, δε, παράλληλα. Δεν σταμάτησα , δηλαδή, την εφημερίδα για να κάνω το λεύκωμα… Στα διαλείμματα από τη μία δουλειά έκανα την άλλη. Στα κενά της εφημερίδας σχεδίαζα Λευκάδα ή στα κενά της Λευκάδας σχεδίαζα το σκίτσο μου για την εφημερίδα . Κάπως έτσι. Και έτσι λειτουργώ γενικά. ‘Όποια δουλειά και αν έχω κάνει, όπως τα βιβλία παλαιότερα που ήταν κόμικς, έτσι λειτουργούσα. Όταν έχω μία καινούρια ιδέα δεν αφήνω τη δουλειά μου στην άκρη για να ολοκληρώσω αυτή την νέα μου έμπνευση. Τα κάνω παράλληλα. Και αυτό με βοηθάει ώστε να είμαι σε μία εγρήγορση και να μην βαριέμαι κιόλας.
* Ο σκιτσογράφος που αγαπάτε πολύ και σας έχει εμπνεύσει;
Σαφώς ο Μητρόπουλος. Είναι στην εφημερίδα και έχουμε συνεργασία γιατί εγώ του χρωματίζω τα σχέδια , χρόνια τώρα. Συζητάω πολύ μαζί του, ακόμη και τώρα που έχει φτάσει περίπου 90 ετών, και τον θεωρώ μια φοβερή προσωπικότητα στο χώρο…Εκτιμώ ότι εκτιμά την δουλειά μου, ότι όταν θα δει ένα σκίτσο μου που του αρέσει θα με πάρει αμέσως τηλέφωνο , όταν θα δει κάτι που δεν του αρέσει πάλι θα μου το πει… Έχουμε μία σχέση δάσκαλου με μαθητή αλλά χωρίς τίτλους…
* Πόσο απαραίτητο είναι το σκίτσο σε μία εφημερίδα;
Για μένα δε νοείται εφημερίδα χωρίς σκίτσο. Γι αυτό και ο Μητρόπουλος από τη δεκαετία του ’60 είναι στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας και αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο γιατί μέσα από μία εικόνα και μερικές λέξεις σου δίνει όλη την επικαιρότητα. Και μια και μιλάμε για σχέδιο εμένα θα μου άρεσε να με θυμούνται από αυτό το λεύκωμα. Να λένε “είναι ο τύπος που σκιτσάρισε την παλιά πόλη της Λευκάδας”…. Γιατί από όσες δουλειές έχω κάνει μέχρι τώρα αυτή είναι η πιο δυνατή μου στιγμή…
