Θανάσης Καββαδάς: «Συμπληρωματικός φόρος 15% επιπλέον του ισχύοντος φορολογικού συντελεστή 22% σε θυγατρικές πολυεθνικών και μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους με τζίρο άνω των 750 εκ. ευρώ» – Εισηγητής σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών
Εισηγητής σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ορίστηκε ο Βουλευτής Ν. Λευκάδας, Θανάσης Καββαδάς. Το νομοσχέδιο αφορά κυρίως την ενσωμάτωση ευρωπαϊκής οδηγίας για τη φορολόγηση ομίλων πολυεθνικών και μεγάλων εγχώριων επιχειρήσεων. Ο Βουλευτής εισηγήθηκε ήδη το νομοσχέδιο στην αρμόδια Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής επί του συνόλου και επί των άρθρων, ενώ τις επόμενες ημέρες θα το παρουσιάσει στην Ολομέλεια.
Κατά την εισήγησή του επί του συνόλου του νομοσχεδίου, ξεκίνησε κάνοντας αναδρομή στο νομοσχέδιο για την εφαρμογή τεκμηρίου εισοδήματος στους ελεύθερους επαγγελματίες, το οποίο χαρακτήρισε ως μέτρο φορολογικής δικαιοσύνης, και τόνισε ότι ανάλογο στόχο εξυπηρετεί και το νομοσχέδιο για την ενσωμάτωση της οδηγίας 2022/2523 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά αυτήν τη φορά αγγίζει τις πολύ μεγάλες επιχειρήσεις.
Ανέφερε ότι θεσπίζει ένα νομοθετικό πλαίσιο που θα εξασφαλίσει ένα ελάχιστο επίπεδο φορολογίας για τους μεγάλους πολυεθνικούς και εγχώριους ομίλους, οι οποίοι συλλογικά είναι γνωστοί ως Πυλώνας ΙΙ.
Σχολίασε ότι οι πολυεθνικές επιχειρήσεις και όμιλοι με μεγάλο τζίρο, είναι ταυτόχρονα παντού και πουθενά, αφού οι υπηρεσίες και τα αγαθά τους φτάνουν παντού, χωρίς όμως απαραίτητα να έχουν φυσική παρουσία στις χώρες όπου δραστηριοποιούνται, ειδικά αν τα διακινούν ψηφιακά. Αντιθέτως, τόνισε, μεταφέρουν τα κέρδη τους στους λεγόμενους φορολογικούς παραδείσους, σε χώρες δηλαδή με μηδενική ή πολύ χαμηλή φορολογία.
Χαρακτήρισε την πρακτική καταχρηστική, επιζήμια για τα δημόσια έσοδα και κοινωνικά άδικη, επισημαίνοντας ότι ταυτόχρονα πρόκειται για μία πρακτική η οποία, στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, είναι πάρα πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί διότι όταν οι όμιλοι φορολογούνται σε εθνικό επίπεδο, παίρνουν την έδρα και τα κέρδη τους και πηγαίνουν σε χώρες με χαμηλότερη φορολογία. Διευκρίνισε δε ότι αυτό δεν χρειάζεται να γίνεται με φυσική παρουσία, αλλά αξιοποιώντας διάφορα εργαλεία ή προνόμια, «παραθυράκια» ώστε να πληρώνουν πολύ λιγότερα από όσα τους αναλογούν.
Ανέφερε ενδεικτικά χώρες-φορολογικούς παραδείσους από τη λίστα της ΑΑΔΕ και παρέθεσε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία το 2019 τα κέρδη που έφευγαν σε φορολογικούς παραδείσους πλησίαζαν το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, με μεγάλη τάση αύξησης. Παράλληλα, ανέφερε, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, τα συνολικά ετήσια κέρδη τέτοιων ομίλων είναι 5,9 τρισεκατομμύρια δολλάρια, από τα οποία το 13% φορολογείται με ποσοστά κάτω του 5% και το 23% φορολογείται με ποσοστά 5% έως 15%.
Σχολίασε τέλος ότι έχουμε ένα παγκόσμιο φαινόμενο, για την αντιμετώπιση του οποίου απαιτείται συνεργασία των φορολογικών αρχών σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο και ότι, επομένως, είναι αναγκαίο ένα παγκόσμιο εργαλείο για την ελάχιστη φορολόγηση των μεγάλων ομίλων, καταλήγοντας ότι το εργαλείο αυτό αποτυπώνεται στην οδηγία που ενσωματώνεται με το νομοσχέδιο στην εθνική νομοθεσία.
Ανέφερε ότι πρόκειται για μία πρωτοβουλία που ξεκίνησε από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, τον ΟΟΣΑ, και υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου αναμένεται να αρχίσει να εφαρμόζεται από φέτος, ενώ σταδιακά το εργαλείο θα εφαρμοστεί σε πολλές χώρες του ΟΟΣΑ. Παράλληλα, είπε, υπάρχει και μία συμφωνία που επιτεύχθηκε μέσω του ΟΟΣΑ μεταξύ συνολικά 140 περίπου κρατών για συλλογική δράση κατά της «διάβρωσης της φορολογικής βάσης», συμφωνία στην οποία συμμετέχουν και χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία, αλλά και η Τουρκία.
Τόνισε ότι οι χώρες αυτές δεν έχουν ανακοινώσει ακόμα πρόθεση υιοθέτησης των κανόνων, ωστόσο η συμμετοχή των 140 χωρών στην αρχική πρωτοβουλία αποδεικνύει ότι οι φορολογικοί παράδεισοι δεν έχουν επιπτώσεις μόνο σε μικρές οικονομίες όπως η ελληνική, αλλά και σε οικονομίες-κολοσσούς οι οποίες έχουν τεράστια διαφυγόντα δημόσια έσοδα από αυτήν την πρακτική.
Περνώντας στο περιεχόμενο της οδηγίας, ανέφερε ότι θεσπίζει ένα νέο σύστηµα υπολογισµού του πραγµατικού φόρου που καταβάλλουν οι µεγάλοι όµιλοι που έχει στόχο να διασφαλίσει ότι οι επιχειρηματικοί όμιλοι που ξεπερνούν σε ενοποιημένο τζίρο τα 750 εκατομμύρια ευρώ για τουλάχιστον δύο από τα τέσσερα τελευταία έτη πριν το 2024, θα καταβάλουν ελάχιστο φόρο τουλάχιστον 15% στα κράτη όπου δραστηριοποιούνται.
Διευκρίνισε ότι στην Ελλάδα το μέτρο αφορά 19 ελληνικούς επιχειρηματικούς ομίλους και περίπου 1.000 θυγατρικές ξένων ομίλων που δραστηριοποιούνται εδώ, ενώ τόνισε ότι από την εφαρμογή του μέτρου εξαιρούνται μεταξύ άλλων οι κρατικές οντότητες, οι διεθνείς οργανισμοί, αλλά και οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και τα συνταξιοδοτικά ταμεία.
Περνώντας στην περιγραφή του μηχανισμού, ανέφερε ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα περίπλοκο σύστημα που χρειάζεται όχι μόνο οικονομικές αλλά και ειδικές λογιστικές και φοροτεχνικές γνώσεις, τόσο για την κατανόηση των βασικών όρων όσο και, πολύ περισσότερο, για τον τρόπο εφαρμογής του.
Βασικό εργαλείο εφαρμογής της οδηγίας είναι ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής, ο οποίος διαφοροποιείται από τον ονομαστικό αφού, ο ονομαστικός συντελεστής 22% εφαρμόζεται επί του φορολογητέου κέρδους, δηλαδή σε μειωμένη η φορολογική βάση (αφού αφαιρούνται έξοδα, απαλλασσόμενα έξοδα κ.α.). Αντίθετα, ο πραγματικός συντελεστής προκύπτει από τις οικονομικές καταστάσεις, δηλαδή τα λογιστικά βιβλία.
Με βάση αυτόν τον πραγματικό φορολογικό συντελεστή υπολογίζεται ο συμπληρωματικός φόρος, ο οποίος είναι πλέον του 22%, που εξακολουθεί να εφαρμόζεται. Ο υπολογισμός του συμπληρωματικού φόρου γίνεται διαιρώντας το φόρο που προκύπτει από τη φορολογική δήλωση με το αποτέλεσμα του ομίλου προ φόρων. Εφόσον το αποτέλεσμα αυτής της διαίρεσης του φόρου εισοδήματος προς το αποτέλεσμα του ομίλου προ φόρων είναι μεγαλύτερο του 15%, τότε δεν υπάρχει υποχρέωση καταβολής συμπληρωματικού φόρου. Εάν το αποτέλεσμα είναι μικρότερο του 15% τότε ο όμιλος πρέπει να καταβάλει συμπληρωματικό φόρο μέχρι η πραγματική φορολογική επιβάρυνση να φτάσει το 15%.
Στη συνέχεια, ανέλυσε το πώς μοιράζεται η φορολόγηση μεταξύ των κρατών, ανάλογα με το πού βρίσκεται η μητρική εταιρεία και οι θυγατρικές, σύμφωνα με δύο διαφορετικούς κανόνες, τον Κανόνα Συμπερίληψης Εισοδήματος και τον Κανόνα Υποφορολογημένων Κερδών, ενώ ξεκαθάρισε ότι στη χώρα μας, όπως και σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, το σύστημα που θα εφαρμοστεί είναι ο εγχώριος συμπληρωματικός φόρος, όπως αναλύθηκε πιο πάνω. Δηλαδή κάθε κράτος θα εισπράξει τον συμπληρωματικό φόρο για τις τοπικές θυγατρικές.
Τέλος, ανέφερε ότι υπάρχουν και άλλες σημαντικές διατάξεις στο νομοσχέδιο, εκτός οδηγίας, που αφορούν κυρίως τελωνειακά και φορολογικά θέματα, από τις οποίες η σημαντικότερη είναι η αναστολή, έως και για έναν χρόνο, της είσπραξης των ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο πολιτών που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές. Έκλεισε την ομιλία του εκφράζοντας την εκτίμηση ότι οι διατάξεις θα τύχουν ευρείας και διακομματικής στήριξης στην ψήφισή τους.
