H Θεανώ Ποταμιάνου είναι ένας πολυτάλαντος άνθρωπος με υψηλά στάνταρ αισθητικής και με μια γοητεία σε ότι κάνει. Από τα μοναδικά της κοσμήματα που έχουν ταξιδέψει μέχρι την Κίνα μέχρι τις αρχιτεκτονικές της παρεμβάσεις στο εσωτερικό σπιτιών, καταστημάτων και χώρων που παίρνουν με ένα μαγικό τρόπο ζωή και πάλι. Η Θεανώ είναι σχεδιάστρια εσωτερικών χώρων και αντικειμένων. Ζει με τον σύζυγό της , Λάμπρο Ποταμιάνο ένα μεγάλο μέρος της ζωής της στην Λευκάδα σε ένα σπίτι μοναδικής αρχιτεκτονικής στην περιοχή των Τσουκαλάδων. Πρόσφατα είδαμε μία ανακαίνιση που έκανε ενός παλιού διαμερίσματος στο κέντρο της Αθήνας της δεκαετίας του 30 όπου ήταν και η αφορμή γι αυτή την παρουσίαση.
της Βιβιάννας Βαρδή
• Βλέπετε για πρώτη φορά ένα παλιό, πολύ φθαρμένο από το χρόνο, διαμέρισμα που η πρώτη αίσθηση είναι ότι αυτό κάποτε είχε μια αίγλη. Τι σκέφτεστε;
Ότι αυτή η αίγλη, η αίσθηση που αποπνέει, είναι που έχει αντέξει στο χρόνο, που δίνει χαρακτήρα και ψυχή στο χώρο και έχει τη μεγαλύτερη αξία. Την κάνω κέντρο της μελέτης και προσπαθώ να τη διατηρήσω.
• Ανατρέχετε στη δεκαετία της κατασκευής του και την τάση εκείνης της εποχής;
Πάντα ανατρέχω σε αναφορές από το αρχιτεκτονικό στυλ της εποχής, αν και λόγω εκπαίδευσης και συνεχούς έρευνας υπάρχει εξοικείωση με τα διαφορετικά αρχιτεκτονικά στυλ και με τα στοιχεία που έχει συμπεριλάβει ο αρχικός μελετητής. Για εμένα, μεγάλη σημασία έχει να αντιληφθώ την ατμόσφαιρα που ήθελε να δημιουργήσει, η οποία τις περισσότερες φορές αποτελεί κράμα πολλών στοιχείων της εκάστοτε εποχής.
• Σας ζητούν να το μελετήσετε και να ξεκινήσετε την ανακαίνισή του. Ποια στοιχεία του είναι αυτά που δεν θα αλλάξετε και απλώς θα τα βελτιώσετε;
Θα διατηρήσω σίγουρα, όπως είπα παραπάνω, τα στοιχεία που καθορίζουν το ύφος της και την ατμόσφαιρα της εποχής και αποτελούν βάση του πρώτου δημιουργού.
Στην εποχή κατασκευής του συγκεκριμένου διαμερίσματος, βασικά στοιχεία τα οποία και διατηρήθηκαν, είναι το ύψος των οροφών, τα επίσης ψηλά κουφώματα, τα ξύλινα δάπεδα, τα κεραμικά χειροποίητα πλακίδια και οι artdeco&artnouveauδιακοσμητικές λεπτομέρειες στα γύψινα, στις πόρτες, στα πόμολα κ.λ.π.
• Ποια είναι αυτά τα στοιχεία που θα συνδέσουν το παλιό με το σύγχρονο;
Τα στοιχεία που συνδέουν το παλιό με το σύγχρονο, σε μια τέτοια ανακαίνιση, είναι συνήθως οι αλλαγές που γίνονται αναγκαστικά για να εξυπηρετηθούν οι σύγχρονες ανάγκες διαβίωσης και να περιοριστούν οι ενεργειακές απώλειες.
Τα κουφώματα από σύγχρονα υλικά, η κουζίνα και τα μπάνια είναι αυτά που αποκτούν σύγχρονο στυλ και που με την επιλογή των υλικών τους γίνεται η σύνδεση μεταξύ της προϋπάρχουσας αίγλης και των ανέσεων της εποχής μας.
• Περιγράψτε μας το διαμέρισμα που βλέπουμε ανακαινισμένο από εσάς;
Το συγκεκριμένο διαμέρισμα βρίσκεται στο ισόγειο μιας τριόρωφης μονοκατοικίας σε μια από τις κατ’εξοχήν μικρο-μεσοαστικές συνοικίες του κέντρου την δεκαετία του 30’. Όταν πρωτοκτίστηκε αποτελούσε αυτόνομη μονοκατοικία με κήπο, ενώ την δεκαετία του 60’ ανεγέρθησαν και δύο επιπρόθετοι όροφοι, εξαιρετικής αρχιτεκτονικής, επίσης.
Οι περιμετρικοί του τοίχοι είναι χτισμένοι από πέτρα, ψηλοτάβανοι, με ψηλά παράθυρα και πόρτες, ώς είθισται εκείνην την εποχή. Αντίστοιχη ήταν και η εσωτερική διαρρύθμιση, μεέναν κεντρικό διάδρομο εισόδου και όλα τα δωμάτια να εκτείνονται δεξιά και αριστερά αυτού, ενώ κουζίνα και μπάνιο ήταν τοποθετημένα στο πίσω μέρος προς την αυλή, με μια μόνο πόρτα να δίνει πρόσβαση σε αυτήν. Η δικιά μας σύγχρονη παρέμβαση ήταν κυρίως χωροταξική. Με την αποξήλωση ενός μόνον τοίχου ενώσαμε δύο δωμάτια και φέραμε την κουζίνα μπροστά, διαμορφώνοντας έναν ενιαίο χώρο καθημερινής διαβίωσης, ένα από τα παράθυρα μετατράπηκε σε μπαλκονόπορτα με πρόσβαση στην αυλή, το μπάνιο «έσπασε» σε δύο WCμε ντους, δίνοντας τη δυνατότητα σε ένα από τα υπνοδωμάτια να γίνει master, η παλαιά κουζίνα έγινε δωμάτιο διαχειρήσης του κτηρίου με ανεξάρτητη είσοδο, ενώ η πίσω αυλή, με την προσθήκη περγκολάς, υπερυψωμένου ντεκ, χειροποίητων γεωμετρικών πλακιδίων και μιας εξαιρετικής τοιχογραφίας από τον Χρήστο Τζαφέρο (Simek) μετατράπηκε σε ένα σύγχρονο χώρο χαλάρωσης.
Πολλά από τα παλαιά έπιπλα και διακοσμητικά του σπιτιού ανανεώθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν ξανά και συνδυάστηκαν με νέα, με κύριο γνώμονα να δένουν αρμονικά και να αποπνέουν ζεστασιά και ισσοροπία. Επίσης χρησιμοποίησα αρκετά έργα τέχνης Ελλήνων καλλιτεχνών σε αφαιρετικές γεωμετρικές γραμμές, ώστε να αναδείξουν τα νέα γύψινα πλαίσια που τοποθετήθηκαν σε κεντρικούς τοίχους όλων των δωματίων.
• Τι ζητούν συνήθως οι ιδιοκτήτες;
Οι ιδιοκτήτες ζητούν συνήθως κάτι που έχουν δει κάπου αλλού και την κάλυψη των χρηστικών αναγκών τους. Στο συγκεκριμένο έργο είχα την τύχη να με εμπιστευθεί και να συνεργαστώ με έναν ιδιοκτήτη με όραμα και καλλιέργεια, ο οποίος με άφησε τελείως ελεύθερη να κάνω αυτό που πίστευα ότι ταιριάζει στο χώρο και την ιστορία του, αλλά και στη νέα χρήση του διαμερίσματος που ανήκε στους παππούδες του.
• Και ένα τελευταίο μια και ξέρω ότι γνωρίζετε καλά πλέον την Λευκάδα. Ποιος είναι αυτός ο χώρος που θα θέλατε πολύ να ζωντανέψετε;
Αυτή η ερώτηση μου έχει γίνει πολλές φορές στο παρελθόν και πάντοτε απαντάω το ίδιο. Το Κάστρο. Το βλέπω κάθε φορά που μπαίνω στο νησί και ονειρεύομαι να δω τα κτήριά του ζωντανά και πάλι, γεμάτα κόσμο που θα απολαμβάνει την ατμόσφαιρα και την αίγλη τους. Προσωπικά, θα διατηρούσα όσο μπορούσα το χαρακτήρα τους και την ιστορία τους και θα αναδείκνυα την πατίνα του χρόνου στους τοίχους τους, διαμορφώνοντας τους εσωτερικούς χώρους με απλά υλικά και ανοιχτά χρώματα, χωρίς υπερφίαλες διακοσμητικές παρεμβάσεις, χρώματα και φωτισμούς που βλέπω στα περισσότερα σημεία εστίασης του νησιού. Η περιοχή του Κάστρου, εάν ποτέ ανανεωθεί, πρέπει να γίνει μια νέα εστία ενδιαφέροντος, ήπιας τουριστικής διαχείρισης με ανοιχτή πρόσβαση σε όσους αγαπούν την αισθητική και τον πολιτισμό και όχι μια ακόμη «εμπορική πανήγυρις». Αυτό το νησί δεν χρειάζεται άλλους αναχρονισμούς, ούτε και μιμητισμούς. Έχει ανάγκη από ενδογενές πρωτότυπο όραμα για το μέλλον του.
