συνέντευξη
στην Βιβιάννα Βαρδή
Καλεσμένος του δημάρχου Λευκάδας βρέθηκε προ ημερών στο νησί ο νέος πρόεδρος της Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων, Κώστας Μουτζούρης, αλλά και πρύτανης του Πολυτεχνείου με ειδικότητα στις ακτές , όπου και επισκέφθηκε τις παραλίες του Αη Γιάννη και του Αγίου Νικήτα καθώς και την αμμόγλωσσα κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου, κυρίως για τη βίαιη, όπως την χαρακτήρισε, αφαίρεση της αμμόγλωσσας που πρόκειται να γίνει. Η συζήτηση μαζί του είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον:
Προσκλήθηκα από το δήμαρχο της Λευκάδας με την ιδιότητα του καθηγητή του Πολυτεχνείου και του διευθυντού του Εργαστηρίου Λιμενικών έργων ώστε να δούμε δύο παραλίες, τον Άγιο Γιάννη και τον Άγιο Νικήτα. Πρόκειται για δύο παραλίες με έντονα προβλήματα λόγω των υψηλών κυματικών φαινομένων τα οποία αναπτύσσονται εκεί με αποτέλεσμα να έχουμε διάβρωση της ακτής και προβλήματα στην ευστάθεια της οδού και στα δύο σημεία.
Η εικόνα που αντιμετωπίσατε;
Τις πιο πολλές φορές τα προβλήματα που έχουμε στην παράκτια ζώνη σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο στη Λευκάδα, οφείλονται σε παρεμβάσεις της κοινωνίας. Η κοινωνία πηγαίνει αλλοιώνει τη φυσική κατάσταση που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια κατασκευάζοντας τοιχία, οδούς , όπως στον Αη Γιάννη που έχει κατασκευαστεί παραλιακή οδός με αποτέλεσμα αυτές οι παρεμβάσεις να μεταβάλλουν τους μηχανισμούς της φύσης και η φύση εκδικείται. Ζητάει πίσω το χώρο της. Οι παρεμβάσεις αυτές μπορεί να είναι αναπτυξιακές για να βοηθηθούν οι μετακινήσεις ή ότι άλλο έχει επιφέρει η ανάπτυξη, όμως η φύση ζητάει πίσω το δίκιο της.
Τι μπορεί να γίνει λοιπόν;
Αυτό που χρειάζεται , ας πούμε στον Αη Γιάννη, είναι να θωρακιστεί το μέτωπο της ακτής με ογκολίθους που θα αντιστέκονται στη δύναμη του κύματος και θα επιτρέπουν να διατηρείται η οδός στη θέση της. Αυτό είναι μια παρέμβαση που θα αλλοιώσει οπτικά την περιοχή σε σχέση με το παρελθόν αλλά είναι μοιραίο να γίνει, εφ όσον θέλουν να διατηρηθεί η παραλιακή οδός.
Η παραλιακή οδός να διατηρηθεί η παραλία όμως;
Hπαραλία έχει καταστραφεί σε μεγάλο βαθμό. Έχει χαθεί η άμμος και αυτό οφείλεται στο λόγο που ανέφερα παραπάνω. Θα πρέπει να κατανοήσουν οι Λευκαδίτες ότι σε μεγάλο βαθμό αυτή η παραλία δεν είναι ανατάξιμη. Τα ίδια περίπου προβλήματα έχει και η παραλία στον Άγιο Νικήτα. Υψηλοί κυματισμοί που έρχονται από δυτικά και βόρεια δρουν επί της ακτής με αποτέλεσμα να έχουμε και εκεί την καταστροφή της παραλιακής οδού. Και επίσης αντιμετωπίζουμε το μεγάλο πρόβλημα του μεγάλου βάθους του πυθμένα με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η κατασκευή κυματοθραυστών που θα επέτρεπε την επαναδημιουργία της παραλίας. Είναι λίγο δύσκολα αυτά τα θέματα λοιπόν και στις δύο παραλίες λόγω των μεγάλων βαθών…
Μπορούν να γίνουν τελικά ουσιαστικές παρεμβάσεις;
Φυσικά και μπορούν. Αλλά η οπτική παρθενία της περιοχής δεν θα υπάρχει.
Επισκεφθήκατε την αμμόγλωσσα. Το μεγάλο μόνιμο πρόβλημα της Λευκάδας ακριβώς στην είσοδο για το Ιόνιο…
Ναι την επισκέφθηκα. Το θέμα της αμμόγλωσσας είναι πολύ λεπτό , κατά τη γνώμη μου, και μάλιστα εξέφρασα στο δήμαρχο τις ανησυχίες μου για την αφαίρεση μήκους της που ετοιμάζεται να γίνει διότι όπως έχει σχηματιστεί αυτή η αμμόγλωσσα καθρεφτίζει την ισορροπία των δυνάμεων της φύσης. Τα ρεύματα, οι παλιρροιακές κινήσεις , τα κύματα είναι τέτοια που η συνισταμένη τους δίνει αυτή την απόθεση ιζήματος που συμβαίνει εκεί. Η αφαίρεση μεγάλου τμήματος αυτής της αμμόγλωσσας μπορεί να έχει επιπτώσεις τις οποίες δεν μπορεί να προβλέψει κανείς. Αφαιρώντας ένα μεγάλο κομμάτι μπορεί να υπάρξουν διαβρωτικές επιπτώσεις σε σημεία που δεν μπορεί κάνεις να τα υπολογίσει. Εγώ είπα στο δήμαρχο ότι αν με ρωτούσαν, μια και είμαι ειδικός κατ΄εξοχήν σε θέματα ακτών, θα έλεγα ότι μπορεί να μεγαλώσουν τα βάθη με την αφαίρεση για την καλύτερη διέλευση των σκαφών όμως μπορεί να έχουμε επιπτώσεις σε παραλίες που δεν τις έχουμε καν φανταστεί. Και αν είχα ερωτηθεί θα έλεγα ότι θα ήταν καλύτερα δοκιμαστικά να μην αφαιρείτο μια και έξω όλο το μήκος της αμμόγλωσσας αλλά να αφαιρούσαν ένα μικρό κομμάτι, να παρατηρούσαμε τις επιπτώσεις και στη συνέχεια να προχωρούσαμε παραπάνω. Είμαι πολύ επιφυλακτικός γι αυτό που πάει να γίνει.
Μας εντυπωσιάζεται με αυτό που λέτε . Ξέρετε η αμμόγλωσσα είναι τεράστιο πρόβλημα για τη ναυσιπλοΐα στην περιοχή…
Το ξέρω είναι. Ξέρω πολλές τέτοιες περιπτώσεις σε διάφορα σημεία του πλανήτη . Θυμάμαι σε ένα νησάκι στη Γερμανία , που είχε ακριβώς αυτό το σχηματισμό, η αφαίρεσή της άμμου δημιούργησε προβλήματα. Να σας πω ένα άλλο παράδειγμα. Αυτή η εκσκαφή που θα γίνει στο δίαυλο και που χρειάζεται να γίνει , θα δημιουργήσει μια οπή στον πυθμένα της θάλασσας , ένα κενό. Αυτό το κενό η φύση θα σπεύσει να το καλύψει. Δεν μπορούμε να ξέρουμε από πού θα αφαιρέσει υλικό για να το φέρει και να το εναποθέσει. Δεν λέω ότι το αποτέλεσμα θα είναι καταστροφικό απλά δεν μπορούμε να το προβλέψουμε.
Είναι γεγονός πάντως ότι όλες οι παρεμβάσεις που έχουν γίνει με αφαίρεση της αμμόγλωσσας το υλικό επέστρεφε πάλι…
Και τώρα θα επιστρέψει. Τώρα θα γίνει αυτή η προσπάθεια αφαίρεσης και προβλέπεται η ταυτόχρονη κατασκευή κάποιων υφάλων κυματοθραυστών ώστε να επιμηκυνθεί ο χρόνος επαναφοράς του υλικού. Αλλά είναι καταδικασμένες αυτές οι υπέροχες περιοχές με αυτές τις αμμώδεις παραλίες να έχουν αυτό το πρόβλημα. Καμιά φορά στη Β. Ευρώπη προτιμούν ανά έτος να επαναλαμβάνουν το σκάψιμο ώστε να μην κάνουν βίαιες αφαιρέσεις υλικών σαν αυτό που πάει να γίνει στην αμμόγλωσσα.
Το θέμα είναι ότι το σημείο αυτό ουσιαστικά είναι η είσοδος για το Ιόνιο…
Καταλαβαίνω απόλυτα τι λέτε. Αλλά έτυχε γεωγραφικά να βρεθεί αυτή η όμορφη Λευκάδα σε αυτό το σημείο που έχει αυτό το πρόβλημα. Εξακολουθώ να λέω ότι είμαι πολύ επιφυλακτικός και δεν μπορώ να προβλέψω τι θα γίνει με αυτή την αφαίρεση. Η φύση σπεύδει να καλύψει τα κενά που δημιουργούνται με απρόβλεπτο τρόπο.
Η επόμενη κίνηση για όλ’ αυτά;
Ο δήμαρχος επιθυμεί να έχει μια συνεργασία με το Πολυτεχνείο , όπως πολλοί άλλοι φορείς κάνουν , για να δοθούν τα επιστημονικά φόντα του Πολυτεχνείου για τις περιπτώσεις της Λευκάδας. Προβλέπω ότι θα γίνει μια ανταλλαγή επισήμων εγγράφων τα οποία θα καταλήξουν σε μια επιστημονική συνεργασία ενός δήμου με ένα δημόσιο πανεπιστήμιο.
Ακούγεται αρκετά χρονοβόρα μια τέτοια διαδικασία. Χρόνος υπάρχει;
Θα είναι σίγουρα χρονοβόρα η διαδικασία των αδειοδοτήσεων. Γιατί όλες αυτές οι αδειοδοτήσεις στην Ελλάδα είναι έτσι κι αλλιώς δυστυχώς, πολύ χρονοβόρες. Θα πρέπει πολλές υπηρεσίες να αποφανθούν. Οι μελέτες εφ όσον ανατεθούν θα γίνουν σύντομα από το Πολυτεχνείο. Επίσης χειρότερο από την καθυστέρηση των αδειοδοτήσεων είναι η εξεύρεση των πόρων. Όμως είπα το εξής ενθαρρυντικό σημείο. Το νέο ΕΣΠΑ θα δώσει έμφαση σε τέτοια έργα άρα ο δήμος θα μπορέσει, μια και βλέπω ότι ο δήμαρχος ενδιαφέρεται, να εξασφαλίσει χρηματοδότηση. Όλα αυτά είναι μακρά στο χρόνο βέβαια.
Κινδυνεύουν οι δύο παραλίες περισσότερο από αυτή την εικόνα που έχουμε;
Κάθε χρόνο ο δήμος κάνει κάποιες παρεμβάσεις με ογκολίθους για να τις θωρακίζει. Επειδή όμως αυτές οι παρεμβάσεις γίνονται χωρίς εμπεριστατωμένη μελέτη είναι ένα θέμα. Παρ΄ όλ΄ αυτά προστατεύονται και το πρόβλημα δεν είναι και τόσο άμεσο.
Και μια και σας έχουμε κοντά μας ας θίξουμε και ένα άλλο θέμα. Είστε ο πρόεδρος της νέας Ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων που δημιουργήθηκε. Τι είναι αυτή η Αρχή ακριβώς;
Ιδρύθηκε τα τέλη Απριλίου με το νέο νόμο του υπουργείου Ναυτιλίας . Θα είναι η ανεξάρτητη κρατική Αρχή η οποία θα ελέγχει τη λειτουργία όλων των λιμένων σε ότι αφορά τη νομοθεσία και την τήρηση των νόμων αλλά κυρίως θα έχει να κάνει με τους ξένους παρόχους οι οποίοι ήδη ενδιαφέρονται να αναλάβουν τη διαχείριση κάποιων λιμένων εδώ στην Ελλάδα, όπως είναι η Coscoστον Πειραιά.
Και μια και ο λόγος για Cosco βρέθηκε στην Ελλάδα ο επικεφαλής της ….
Η Coscoείναι μια μεγάλη κρατική Κινεζική Εταιρεία η οποία έκανε μια μεγάλη επένδυση στην Ελλάδα. Ανέλαβε τη διαχείριση του προβλήτα ΙΙ και την κατασκευή του προβλήτα ΙΙΙ για κοντέινερ στον Πειραιά. Προχθές έγιναν τα εγκαίνια του ανατολικού μετώπου του προβλήτα ΙΙΙ. Η Coscoυπέγραψε ένα μνημόνιο συνεργασίας με την Ελληνική κυβέρνηση όπου θέλει να πάρει και τον δυτικό προβλήτα. Είναι από όλες τις απόψεις αυτή η συνεργασία της Ελλάδας με την Κίνα επιτυχής. Μέχρι πέρυσι είχαμε διακίνηση 2.500 περίπου εκατομμυρίων κιβωτίων και αφού ολοκληρωθεί η συνεργασία μπορούμε να φτάσουμε και τα πέντε εκατομμύρια. Με αυτό τον τρόπο και νέες θέσεις εργασίας δημιουργούνται και έσοδα στο Ελληνικό κράτος.
Πιστεύεται ότι με την κρίση που αυτή η χώρα περνάει η βαριά βιομηχανία μας που είναι η ναυτιλία, έχει βοηθήσει;
Υπάρχει έδαφος για περισσότερη βοήθεια από τη ναυτιλία μας.
Πόσο σημαντικό θεωρούν οι κυβερνήσεις το πολύπαθο υπουργείο Ναυτιλίας;
Πρέπει να σας τονίσω ότι ήταν εγκληματικό όταν πριν μερικά χρόνια έγινε η κατάργηση του υπουργείου Ναυτιλίας που είχε συνοδευτεί και από την κατάργηση του υπουργείου Τουρισμού. Πρέπει να σκεφτούμε ότι οι δύο πυλώνες της ελληνικής οικονομίας είναι ο τουρισμός και η ναυτιλία. Λάθος μεγάλο λοιπόν η κατάργησή τους. Η επανίδρυση για μένα ήταν μια σοβαρή και θετική ενέργεια και ήδη φαίνονται τα αποτελέσματα στους δύο αυτούς τομείς.
Και για το τέλος. Βόλτα στη μαρίνα μας κάνατε;
Χαίρομαι που μου θέσατε το θέμα της μαρίνας διότι σε μια βόλτα που έκανα καμάρωσα για ακόμη μια φορά τη μαρίνα της Λευκάδας που είναι ένα κόσμημα για την υποδομή της χώρας στο θαλάσσιο τουρισμό. Λειτουργεί άψογα και από ότι είδα, είναι ένα υπόδειγμα μαρίνας από κάθε πλευρά. Πιστεύω ότι ο θαλάσσιος τουρισμός είναι ένας τομέας που μπορεί να επιφέρει μεγάλα έσοδα στη χώρα και υψηλού επιπέδου τουρισμό. Και το Ιόνιο είναι ιδανική θάλασσα για τέτοιου είδους τουρισμό. Πρέπει να κάνουμε μαρίνες σαν της Λευκάδας σεόλα τα νησιά εδώ γύρω.
Όταν ένα ποσοστό των μετοχών και της μαρίνας Λευκάδας δόθηκε σε μεγάλη εταιρεία που είναι και Τούρκοι μέσα ακούστηκαν πολλά. Πρέπει να φοβόμαστε τέτοιες επενδύσεις;
Οι οικονομίες στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πλέον ανοιχτές. Μπορούν και ξένα κεφάλαια να κινούνται και να συνεισφέρουν και στην ανάπτυξη της χώρας. Οι Τούρκοι, όντως στον τομέα του θαλάσσιου τουρισμού έχουν μπει δυναμικά και είναι μοιραίο να συμβεί. Πρέπει μόνο να είμαστε προσεκτικοί στους όρους που υπογράφουμε και να παρακολουθούμε στενά τον τρόπο διαχείρισης αυτών των ξένων επενδύσεων.
