Της
Χριστίνας Παξινού
Ψυχολόγου
Το άγχος είναι ένα συναίσθημα που βιώνουν όλοι οι άνθρωποι ανεξαιρέτως. Συνδέεται με το φόβο, με τη διαφορά ότι κινητοποιείται χωρίς σαφή απειλή. Θεωρείται επιβιωτικό συναίσθημα αφού λειτουργεί και ως μηχανισμός προειδοποίησης ώστε να αντιμετωπίσουμε έναν ενδεχόμενο κίνδυνο.
Για παράδειγμα, το άγχος που βιώνει ένας μαθητής Γ’ Λυκείου που δίνει πανελλήνιες, τον βοηθά να είναι σε εγρήγορση και να μελετά πιο αποδοτικά.
Υπάρχουν φορές, όμως, που γίνεται πολύ δυσάρεστο και κατ’ επέκταση παθολογικό. Τέτοιες περιπτώσεις είναι όταν ο άνθρωπος νιώθει άγχος παρόλο που έχει περάσει ο κίνδυνος ή χωρίς να υπάρξει αντίστοιχο ερέθισμα. Έτσι, εμφανίζεται με τη μορφή σωματικής ενόχλησης (π.χ. ¨κόμπος¨ στο στομάχι, πονοκέφαλος) και προειδοποιεί ότι κάτι δεν πάει καλά. Οι άνθρωποι που βιώνουν παθολογικό άγχος, παρερμηνεύουν το σύμπτωμα κάνοντας αρνητικές σκέψεις (π.χ. φοβούνται για την υγεία τους) και αποκτώντας συνήθειες που δυσκολεύουν τη ζωή τους, όπως τακτικές επισκέψεις σε γιατρούς, αποφυγές, ψυχαναγκασμούς.
Αγχώδεις διαταραχές είναι οι διαταραχές στις οποίες το άγχος είναι το κύριο σύμπτωμα. Ένας στους τέσσερις θα εκδηλώσει κάποια στιγμή στη ζωή του μία τέτοια διαταραχή. Σε αυτό το σημείο, θα αναφερθούμε ειδικότερα στη διαταραχή πανικού,που είναι και η πιο συχνή. Κύριες εκδηλώσεις της είναι οι κρίσεις πανικού, που κορυφώνονται εντός δέκα λεπτών με συμπτώματα έντονου άγχους και ανησυχίας, όπως φόβος θανάτου, ζάλη τρόμος, εξάψεις κτλ. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα έντονο βίωμα που είναι δύσκολο να το καταλάβει κανείς αν δε το έχει ζήσει.
Μερικές φορές, ο ασθενής βιώνει και αγοραφοβία, από αγωνία μήπως του συμβεί μπροστά σε κόσμο. Θεωρεί την κατάσταση ως αδιέξοδη, αφού πρόκειται για ένα φαύλο κύκλο, όπου μετά από κάποια κρίση, εντείνεται το άγχος μη του ξανασυμβεί και γι΄αυτό αποφεύγει τους δημόσιους χώρους. Αξίζει να σημειωθεί ότι βιώνει ένα δυσάρεστο συναίσθημα σχετικά με τις καταστροφολογικές παρερμηνείες της κρίσης που αυξάνει τις πιθανότητες να επέλθει μια νέα κρίση.
Οι αγχώδεις διαταραχές συνήθως χρονίζουν, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά. Δεν υπάρχει μαγική συνταγή και δεν υπάρχει μία θεραπεία για όλους. Η θεραπεία είναι εξατομικευμένη· όσοι είναι οι πάσχοντες, τόσες και οι αντίστοιχες θεραπείες.
