της
Χριστίνας Παξινού
Ψυχολόγου – ψυχοθεραπεύτριας
Ο θεσμός «Παγκόσμια Ημέρα», είναι μία τεράστια ευκαιρία να αναδειχθεί η ανάγκη σύμπραξης όλου του πλανήτη προς ένα σκοπό.Αναφέρεται σε κάθε προσπάθεια που καταβάλλεται και σε κάθε πρωτοβουλία που λαμβάνεται, ώστε το μήνυμα του να φτάσει και στο πιο απομακρυσμένο σημείο, μέσα από μία ιδιόμορφη ανθρώπινη αλυσίδα.
Κάθε Παγκόσμια Ημέρα, είναι σημαντική μέσα από το μήνυμά της. Η σημερινή όμως, η Παγκόσμια Ημέρας Ψυχικής Υγείας, είναι από τις πιο σημαντικές στο φάσμα αυτού του θεσμού. Σε κρατικό επίπεδο η Παγκόσμια Ημέρας Ψυχικής Υγείας εκφράζει το δικαίωμα πρόσβασης του ανθρώπου στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας και δίνει τη δυνατότητα κάθε χρόνο να οργανώνονται και να συζητούνται στρατηγικές, προγράμματα και πρακτικές για την αντιμετώπιση και τη βελτίωση της ψυχικής υγείας στον πλανήτη μας.
Σε προσωπικό επίπεδο, κάνει τον άνθρωπο έστω και για λίγα λεπτά της ημέρας, να αναρωτηθεί για τη δική του ψυχική υγεία. Να νιώσει τη σημασία της, να αντιληφθεί την ουσιαστική ισορροπία που παίζει στη ζωή του και το πώς λειτουργεί ως αφετηρία στην καθημερινή του πορεία: να σταθεί αντάξια στις απαιτήσεις της εργασίας, της οικογένειας, της κοινωνίας, της δικής του πάνω από όλα προσωπικότητας, ακόμα και κάτω από τις πιο δύσκολες συνθήκες όπως αυτές που αντιμετωπίζει σήμερα.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, τιμάται τα τελευταία 22 χρόνια. Σήμερα, η 10η Οκτωβρίου 2016, είναι αφιερωμένη στις “Ψυχολογικές Πρώτες Βοήθειες” με στόχο την ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη. Απευθύνεται κυρίως στα λεγόμενα κοινωνικά επαγγέλματα όπως είναι οι επαγγελματίες υγείας, οι πυροσβέστες, οι διασώστες κ.λπ. οι οποίοι προσφέρουν υπηρεσίες στα θύματα μεγάλων καταστροφών που εκτίθενται σε εξαιρετικά στρεσογόνες καταστάσεις, με κίνδυνο να κλονιστεί η ψυχική τους υγεία (πόλεμος, σεισμοί, πλημμύρες κ.λπ.).
Η ψυχική υγεία ορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως μία κατάσταση ευεξίας, στην οποία κάθε άτομο αντιλαμβάνεται τη δική του δυναμική, μπορεί να ανταπεξέλθει με το φυσιολογικό στρες της ζωής, μπορεί να δουλέψει παραγωγικά, γόνιμα και μπορεί να συνεισφέρει θετικά στην κοινωνία του. Πέρα όμως από τις θεωρίες και τους ορισμούς, η πραγματικότητα είναι εδώ και προκαλεί τον άνθρωπο. Μακριά από στίγματα, ταμπού και δεισιδαιμονικές σκέψεις, η ψυχική υγεία έχει πάψει πια να αποτελεί αντικείμενο ειρωνείας. Έχει καταστεί προτεραιότητα στη ζωή του ανθρώπου που οφείλει να την προασπιστεί. Οι άνθρωποι που αγωνίζονται για τον εαυτό τους και για την ψυχική υγεία τους, είναι οι υγιείς άνθρωποι της κοινωνίας. Αξιέπαινοι πραγματικά, προσπαθούν να επιλύσουν τις δυσκολίες τους με στόχο όχι μόνο την προσωπική αλλά και την συλλογική αλλαγή.
Η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας ενέκρινε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την ψυχική υγεία με τέσσερις βασικούς στόχους έως το 2030: Την ευελιξία υπηρεσιών υγείας, τις στρατηγικές πρόληψης, την αποτελεσματική πολιτική και την ενίσχυση των πληροφοριακών συστημάτων.
Με την παγκόσμια οικονομική ύφεση, τα περιστατικά ψυχικών νοσημάτων φαίνονται να αυξάνονται, με κυρίαρχη την κατάθλιψη.
Ως παράγοντες κινδύνου κακής ψυχικής υγείας θεωρούνται επίσης η απομόνωση και η αποξένωση, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, οι κακές κοινωνικές συνθήκες, η ανεργία, ο πόλεμος, οι φυλετικές διακρίσεις και το εργασιακό άγχος.
Η προαγωγή της ψυχικής υγείας και η πρόληψη της κακής ψυχικής υγείας επικεντρώνεται στο άτομο, στην οικογένεια και στην κοινωνία, με την ενίσχυση της προστασίας των ευάλωτων ομάδων πληθυσμού και τη μείωση των παραγόντων κινδύνου.
Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, δεν θέλω να μοιραστώ ευχολόγια. Μόνο να σημειώσω ξανά πόσο σημαντική είναι η ψυχική υγεία, με την εικόνα της καθηγήτριάς μου στο πανεπιστήμιο, να αναφέρει στο πρώτο μάθημα: ” Αν χάσεις το πόδι σου και είσαι ψυχικά υγιής, θα δυσκολευτείς, αλλά θα το ξεπεράσεις. Αν χάσεις την ψυχική σου υγεία, δεν πρόκειται να το ξεπεράσεις ποτέ”.
