Παραμονή της Εθνικής μας εορτής. Νωρίτερα μια σεμνή συγκινητική εκδήλωση στην πλατεία των Πηγαδισάνων θύμισε σε όλους μας για ακόμη μία φορά την ηρωική πράξη του Λευκαδίτη αείμνηστου Αποστόλη (Λάκη) Σάντα… Όταν μαζί με τον Μανώλη Γλέζο κατέβασαν τη ναζιστική σημαία από την Ακρόπολη. Εκεί στο χωριό του, που τόσο αγάπησε, υλοποιήθηκε μια απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Η κεντρική πλατεία του χωριού να ονομαστεί “Πλατεία Απόστολου (Λάκη) Σάντα ,Αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης 1941-1944)”. “Δεν διαλέξαμε τυχαία αυτή τη μέρα για να γίνει η ονοματοθεσία της πλατείας. Είναι παραμονή της Εθνικής μας εορτής. Πρόσωπο σύμβολο ο Λάκης Σάντας, σύμβολο ζωής, σύμβολο αντίστασης αλλά ταυτόχρονα σύμβολο πατριωτισμού” , είπε στη σύντομη ομιλία του ο δήμαρχος Λευκάδας, Κώστας Δρακονταειδής. Λίγο νωρίτερα μαζί με τον πάρεδρο του χωριού, Σπύρο Σάντα, είχαν κάνει τα αποκαλυπτήρια του ονόματος της πλατείας. Η πλέον συγκινητική στιγμή ήταν όταν ο Σπύρος Σάντας διάβασε το παρακάτω κείμενο που είχαν στείλει οι κόρες και τα εγγόνια του ήρωα Λάκη Σάντα μια και δεν κατάφεραν να βρεθούν στην Λευκάδα:
Είναι μεγάλη η συγκίνησή μας που αυτή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 2017, δηλαδή 77 ολόκληρα χρόνια μετά την εμπλοκή και είσοδο της Ελλάδας στο Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, αποφασίσατε οι Λευκαδίτες να ονομάσετε την πλατεία αυτή, προς τιμή του Λευκαδίτη αγωνιστή : Πλατεία Απόστολου Σάντα.
Μας λυπεί το γεγονός ότι ο Απόστολος Σάντας έφυγε από τη ζωή πριν 6 χρόνια και δεν μπορεί να παραβρεθεί σήμερα εδώ, στον τόπο που πάντα αναφερόταν στα παιδιά και εγγόνια του την αγαπημένη του Λευκάδα, που δυστυχώς η ίδια η ζωή δεν τον άφησε να την χαρεί όσο ο ίδιος θα ήθελε.. Τα τελευταία χρόνια όμως της ζωής του ερχόταν ανελλιπώς όποτε μπορούσαμε τα καλοκαίρια
Η χώρα μας η Ελλάδα έχει μία ιδιομορφία σε σχέση με όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κι αυτή η ιδιομορφία είναι ότι αντί να γιορτάζουμε την απελευθέρωση και την παύση του πολέμου εμείς γιορτάζουμε πάντα την έναρξη του πολέμου. Αυτό γίνεται λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών της πατρίδας μας , ότι κάθε φορά στην έναρξη των πολέμων οι Έλληνες είναι ενωμένοι σαν μία γροθιά και μεγαλουργούν στην αντίσταση απέναντι σε κάθε δυνάστη.
Αυτό το ΟΧΙ των Ελλήνων και η αντίστασή τους απέναντι στους Ιταλούς έδειξε σε όλη την Ευρώπη ότι : και εδώ σας παραθέτουμε τι έλεγε με τα δικά του λόγια ο ίδιος ο Λάκης Σάντας :
« έκανε λοιπόν ο Ελληνικός λαός σύσσωμος , χωρίς να διστάσει έστω προς στιγμή, να σκεφτεί ότι ολόκληρη σχεδόν η Ευρώπη, βρισκόταν γονατισμένη, ταπεινωμένη και τρομοκρατημένη κάτω από τη μπότα του Γερμανικού στρατού, είπε όχι εμείς – αλήθεια τη μεγαλείο – εμείς θα πολεμήσουμε.
Και έκανε τους υπόλοιπους πρόσφατα ηττημένους λαούς της Ευρώπης να νιώσουν ελπίδα, να πιστέψουν στη τελική νίκη, να δουν ότι ο λαός, έστω μιας μικρής χώρας που έχει βαθιά ριζωμένο μέσα στην ψυχή του το αίσθημα της Ελευθερίας, της Αξιοπρέπειας και της Τιμής και έχει την Αντρειοσύνη , δεν γονατίζει μπροστά σε κανένα δυνάστη , όσο δυνατός και αν είναι αυτός …»
Και συνεχίζει : «πολέμησαν λοιπόν τα Ελληνόπουλα, του Ελληνικού στρατού και συγκεκριμένα της 8ης μεραρχίας της Ηπείρου, μαζί και τα νέα παιδιά της Λευκάδας, πλαισιωμένα από γενναίους αξιωματικούς, μονίμους και έφεδρους και απέκρουσε τις λυσσαλέες στην αρχή επιθέσεις των Ιταλών στη θέση Ελαία (Καλπάκι) – Καλαμάς και όχι μόνο. …. Κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες στ’ απόκρημνα βουνά της Πίνδου , μέσα στα χιόνια, χωρίς αρκετά εφόδια, ξυπόλητοι σχεδόν, φονικές μάχες σώμα με σώμα αλλά νικηφόρες… καταλαμβάνοντας σιγά σιγά σχεδόν τη μισή Αλβανία και τη Βόρειο Ήπειρο. 219 ημέρες νικητής και υπερήφανος…»
Ο Ναζιστής Χίτλερ είχε λυσσάξει από το κακό του βλέποντας ότι οι φασίστες Ιταλοί σύμμαχοι του δεν μπορούσαν να καθ υποτάξουν και να νικήσουν τους Έλληνες και αποφάσισε να στείλει δικές του μεραρχίες όπου εκείνη την εποχή ήταν ο πιο εξελιγμένος και σιδερόφρακτος στρατός που υπήρχε και μπήκαν στα βόρεια σύνορά μας οι Γερμανοί αμαχητί μέσω Βουλγαρίας (η οποία ήταν σύμμαχός τους) και ξαφνικά οι Έλληνες βρέθηκαν να πολεμούν σε δυο μέτωπα… Αυτό συνέβη στις 6 Απριλίου 1941 πια, αφού είχαν περάσει 6 σχεδόν μήνες από την επίθεση των Ιταλών… Τελικά στις 27 Απριλίου 1941 οι Γερμανοί παρέλασαν στους δρόμους της Αθήνας.
Όμως, στην Αθήνα δεν τους περίμενε ούτε ένας απλός πολίτης.. Οι Αθηναίοι είχαν κλειστεί στα σπίτια τους . Όλα τα παράθυρα και οι πόρτες ήταν κλειστές. Με τη μεγάλη της σιγή, η Αθήνα κραύγαζε πολύ δυνατά ότι « σε τούτα εδώ τα μάρμαρα κακιά σκουριά δεν πιάνει», όπως πολύ εύστοχα λέει ο ποιητής…
Αυτά λοιπόν όλα από τις 28 Οκτώβρη του 1940 έως τις 27 Απριλίου 1941 συνέβαιναν τότε στην αγαπημένη μας πατρίδα Ελλάδα. Υπήρχε όμως και η Κρήτη όπου οι Γερμανοί θέλανε όσο το δυνατό γρηγορότερα να την καταλάβουν για να την χρησιμοποιήσουν ως ορμητήριο για να στέλνουν υλικά και ανθρώπινο δυναμικό αλλά κυρίως τη γερμανική ισχυρή αεροπορία για να βοηθούσε το Αφρικανικό σώμα στρατού της Βέρμαχτ το ΑΦΡΙΚΑ ΚΟΡΠΣ υπό το στρατάρχη Ρόμμελ να καταλάβει τα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής..
Οι Κρητικοί όμως ως γνήσιοι Έλληνες και αυτοί δεν παρέδιδαν το νησί… Και εδώ θα σας αναφέρουμε κάτι το οποίο αρκετός κόσμος δεν γνωρίζει αλλά ο πατέρας μας, μας είχε διηγηθεί : Η Βέρμαχτ είχε εκπαιδεύσει ένα ειδικό σώμα αλεξιπτωτιστών – θα λέγαμε σήμερα σαν ειδικό σώμα κομάντος – τους οποίους για πρώτη φορά θα έριχναν στη μάχη για την κατάληψη της Κρήτης.
Αυτό το σώμα των ειδικευμένων αλεξιπτωτιστών αποδεκατίστηκε κυριολεκτικά από τους Κρητικούς με αποτέλεσμα οι Γερμανοί στον υπόλοιπο πόλεμο ποτέ ξανά δεν χρησιμοποίησαν αυτό το σώμα στρατού το οποίο μάλιστα διαλύσανε…
Γίνεται η μάχη λοιπόν της Κρήτης όπου οι Γερμανοί τα έχουν κυριολεκτικά χάσει με την αντίσταση που συναντούν και επί μέρες παλεύουν σώμα με σώμα… Τέλος, στις 28 με 29 ΜαΪου 1941 ηττάται ο ένδοξος κρητικός λαός. Αμέσως στέλνεται με γιορταστικό ύφος σήμα και ανακοίνωση της Βέρμαχτ για την νίκη της από το ραδιόφωνο και αρκετοί Γερμανοί βγήκαν στην πόλη της Αθήνας να γιορτάσουν το γεγονός ότι έπεσε η Κρήτη.
Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο εμφανίζεται ο συντοπίτης σας Λευκαδίτης Απόστολος Σάντας και ο Ναξιώτης Μανώλης Γλέζος, δύο νησιώτες ένας από το όμορφο Ιόνιο και ένας από το όμορφο Αιγαίο που θα γράψουν ιστορία και θα αναγκάσουν τον ίδιο τον Χίτλερ να στείλει τον έμπιστό του αρχηγό των SS, τον ίδιο τον Χίμλερ, στην μικρή μας χώρα για να διεξάγει ό ίδιος τις ανακρίσεις που έπρεπε να γίνουν από το Επιτελείο της Βέρμαχτ για την φοβερή ταπείνωση και εξευτελισμό των Γερμανών αφού τα δύο Ελληνόπουλα, οι δύο μικροί πατριώτες είχαν υπεξαιρέσει και εξαφανίσει την πολεμική σημαία τους σημαία με το οικόσημο του Κάϊζερ και το μισητό αγκυλωτό σταυρό από τον ιστό που βρίσκονταν στον ιερό μας βράχο της Ακρόπολης του Παρθενώνα .
Να πούμε λοιπόν εδώ απλά ότι οι νέοι τότε την περίοδο της κατοχής έψαχναν τρόπους να αντισταθούν στους κατακτητές. Ο Λάκης Σάντας 19 χρονών, μόλις είχε μπει στη Νομική στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο για να σπουδάσει νομικός. Βρίσκονταν λοιπόν όλοι μία παρέα φοιτητών και φοιτητριών στο Ζάππειο και συζητούσαν έντονα για την κατάσταση και με στενοχώρια για τη μάχη της Κρήτης.
Όπως ο ήλιος ήταν ψηλά στον γαλάζιο μας ουρανό και κοιτούσαν προς την πλευρά της Ακρόπολης παρατήρησαν ότι δίπλα στον Παρθενώνα κυμάτιζε μία τεράστια κόκκινη σημαία με τον μαύρο αγκυλωτό σταυρό και πολύ πιο πίσω φαινόταν πάνω στο βράχο μία μικρούλα σημαία γαλανόλευκη. Αμέσως, ο Λάκης και ο Μανώλης κοιτάχτηκαν. Είχαν αποφασίσει. Έτσι θα έστελναν το μήνυμα που ήθελαν στους Γερμανούς κατακτητές , και το μήνυμα που ήθελαν να στείλουν δεν ήταν άλλο από το : η Κρήτη έπεσε, ο αγώνας όμως συνεχίζεται…
Κι έτσι, 30 προς 31 Μαϊου 1941 ένα μήνα μόνο αφού είχαν καταλάβει οι Ναζιστές Φασίστες Γερμανοί την Ελλάδα οι Γερμανοί υπέστησαν τον μεγαλύτερο εξευτελισμό τους αφού υπεξαιρέθηκε και σκίστηκε η σημαία τους, η οποία εν καιρώ πολέμου συμβολίζει το ίδιο το Έθνος τους.
Το γεγονός της υπεξαίρεσης της σβάστικας από την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας, που δεν είναι άλλη από τον Παρθενώνα, διαδόθηκε παντού την εποχή εκείνη και όλα τα ραδιόφωνα των ευρωπαϊκών παράνομων εθνικών σταθμών μετέδιδαν με μία νότα ελπίδας την ταπείνωση των Γερμανών από τους Έλληνες.
Είναι τιμή μας που τιμάτε τον πατέρα μας ονομάζοντας την πλατεία αυτή στο χωριό του με το όνομά του και τιμή δική σας που είναι Λευκαδίτης.
Η οικογένεια του Απόστολου Σάντα
Οι κόρες Αλεξάνδρα και Γεωργία Σάντα και τα παιδιά τους.
