ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Βιβλιοπαρουσίαση : “Νίκη»  μυθιστόρημα του Χ.Α.Χωμενίδη

 

Το 2014 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «ΠΑΤΑΚΗ» το ιστορικό – κοινωνικό μυθιστόρημα του Χ.Α.Χωμενίδη με τίτλο «Νίκη». Ο συγγραφέας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966 και τέλειωσε τη Νομική Σχολή. Έγραψε κριτικές, συμμετείχε σε συλλογικά έργα, έχει εκδώσει τις συλλογές διηγημάτων: δεν θα σου κάνω το χατίρι, δεύτερη ζωή, στη Δευτέρα παρουσία ας μας βάλουν απουσία κ. ά. Επίσης τα μυθιστορήματα : το σοφό παιδί, το ύψος των περιστάσεων, υπερσυντέλικος, το σπίτι και το κελί, λόγια φτερά, η φωνή, ο κόσμος στα μέτρα του,  Νίκη, νεαρό  άσπρο ελάφι κ.ά.. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε αρκετές ξένες γλώσσες. Το «Νίκη» έγραψε από Ιούνιο του 2012 μέχρι Φεβρουάριο του 2014 και το αφιερώνει στην κόρη του και σε όλα τα παιδιά της ηλικίας της. Στις 492 σελίδες του βιβλίου, μετά από ένα σχεδιάγραμμα στη σελίδα 10 των δύο οικογενειών Αρμάου και Μυλωνά αρκετά χρήσιμο στον αναγνώστη, ένα σύντομο σημείωμα  του συγγραφέα (σελ. 11)  και μια  τοποθέτηση της ηρωίδας από το φέρετρό της(σελ.13- 14),  ο Χωμενίδης διηγείται τη νιότη της, ανασυνθέτει τα γεγονότα και αγωνιά να μην υποτιμήσει και να μην αδικήσει κανένα.

      κεφάλαιο 1ο «πριν από τη Νίκη»(σελ 17-89  ): η Νίκη Αρμάου, βασισμένη στη μάνα του συγγραφέα Νίκη Νεφελούδη, γεννήθηκε το 1938 από τον Αντώνη Αρμάο και την Άννα Μυλωνά. Ο παππούς της Γιώργης Μυλωνάς, δεξιοτέχνης στο μπουζούκι με τη γιαγιά της Ελπίδα εύπορης οικογένειας από τον κάμπο Μεσσηνίας έκαναν  έξι  παιδιά. Τα δύο αγόρια σπούδασαν, ενώ  κοντά τους στην Αθήνα πήγε από τα κορίτσια η Άννα. Από την οικογένεια Αρμάου ο Ανέστης και η Σεβαστή έκαναν έξι παιδιά στα Μουδανιά της Μ. Ασίας. Το 1922 πούλησαν ό,τι είχαν και πήγαν Κων/λη. Εκεί ο διάκος,  γιος του Ανέστη με μια δούλα, τον έπεισε να παίξει χρηματιστήριο. Έχασε όλα του τα χρήματα και το 1924 ήρθαν πρόσφυγες στον Πειραιά. Ο Ανέστης δούλεψε ως οδοκαθαριστής στο Δήμο Αθηναίων, αλλά πέθανε νωρίς και τον κήδεψαν με έξοδα του Δήμου. Ο δεκαεννιάχρονος Αντώνης, αρχηγός της οικογένειας, αρχικά αντέγραφε μουσικά χειρόγραφα  κι αργότερα δούλευε σε κατάστημα χαλιών. Η όμορφη Αναΐς  δεν τον έπεισε να την ακολουθήσει στη Μασσαλία, ενώ  το ιδιότυπο ζεύγος Κρέμου τού έδωσε 5000 λίρες , γιατί άφησε έγκυο την Κλαίρη.  Προσχώρησε στο ΚΚΕ, προσλήφθηκε στον ηλεκτρικό, συμμετείχε σε διαδηλώσεις, τον απασχολούσε ο Νέος Άνθρωπος, , το 1929 τον απέλυσαν από τον ηλεκτρικό και φυλακίστηκε. Μετά από τρία χρόνια αποφυλακίστηκε και στις εκλογές του 1932 εκλέχτηκε βουλευτής, γνώρισε την Άννα Μυλωνά το 1933, την έκανε γυναίκα του , την άφησε στην οικογένειά του κι έφυγε μόνος στη Μόσχα.Κεφάλαιο 2ο « το παιδί της εκδίκησης (91-260 ): η Άννα απέβαλε το πρώτο της παιδί , μετά από ξυλοδαρμό,, ο Αντώνης επέστρεψε, αλλά ο Μεταξάς κήρυξε τη δίωξη του ΚΚΕ και το ζευγάρι μαζί με το Νίκο και τη σύντροφό του έμειναν έγκλειστοι σε μια έπαυλη στην Κηφισιά. Εκεί ο αρχηγός Νίκος έγραψε το πόνημα «για το χτίσιμο της Νέας Σοβιετικής Ελλάδας» με όνειρο την εφαρμογή του. Αργότερα γεννήθηκε ο γιος του, ενώ η Άννα γέννησε τη Νίκη. Όταν η Νίκη έγινε εβδομήντα ημερών  ο Νίκος κι ο Αντώνης φυλακίστηκαν στην Κέρκυρα , η Ουγγαρέζα σύντροφος του Νίκου επέστρεψε με το αγόρι στην πατρίδα της και η Άννα με τη Νίκη  εξορίστηκαν σε Κίμωλο και Σίφνο. Ο πόλεμος του 1940 βρήκε ενωμένους τους Έλληνες, ενώ προβλήματα οικογενειακά ανάγκασαν την Άννα να πάει στην Καλαμάτα και να αφήσει τη Νίκη στη Σεβαστή, μητέρα του Αντώνη. Ακολούθησαν : ο γάμος της θείας Φανής και της θείας Μαρκέλλας, ο ερχομός των Γερμανών, η συνεργασία του θείου με τον Τσολάκογλου και η υπουργοποίησή του, η επίσκεψη στις φυλακές της Κέρκυρας, ο θάνατος του θείου Γιάννου αγωνιστή της Αντίστασης, ο Αντώνης  στη Μ. Ανατολή και η συνάντησή του με την Κλαίρη στην Αλεξάνδρεια που έμαθε για το γιο του, η Νίκη στο Νηπιαγωγείο, ο χωρισμός της θείας Μαρκέλλας, η επιστροφή της Άννας, η υποδοχή του Αντώνη στον Πειραιά, η καταστροφή του σπιτιού τους στην Καλλιθέα, τα Δεκεμβριανά, η μετακόμιση στα Τρίκαλα, ο τραυματισμός και το χειρουργείο του θείου Πέτρου, η συνθήκη της Βάρκιζας, η επιστροφή του Νίκου, ο Αντώνης στον Ηλεκτρικό, η διαγραφή του από το ΚΚΕ το 1945, η απόλυσή του και η  εξάμηνη εξορία του στην Ικαρία, τα προβλήματα της Νίκης στο σχολείο και η προστασία της από το Μεμά που την είχε ερωτευτεί.  To φλεβάρη του ’48 ο Αντώνης καταζητείται. Κεφ. 3ο Στον Λευκό Πύργο (261-354): ο Αντώνης, η Άννα και η Νίκη μετακομίζουν από Παγκράτι σε Ν. Σμύρνη  στο «Λευκό Πύργο» και ζουν ως το 1955 με άλλα στοιχεία. Η Νίκη γράφει ημερολόγιο. Μορφώνεται από τον Αντώνη και πηγαίνει έξω για ψώνια. Επικοινωνεί με τη θεία Μαρκέλλα, που της φέρνει ό,τι χρειάζονται, συζητούν και την ενημερώνει σε διάφορα θέματα, ενώ  μια μέρα  επισκέπτεται τη γιαγιά της.  Ερωτεύεται και σημειώνει όσα συμβαίνουν, ο Αντώνης μαθαίνει για την ΕΔΑ, την πτώση του Νίκου, τη δικαίωσή του. κεφ. 4ο Ο έξω κόσμος (355-416):  μετά την παράδοσή τους στις αρχές , την εξάμηνη φυλάκιση του Αντώνη και την τετράμηνη της Άννας, νοικιάζουν με τη Νίκη μια μονοκατοικία στο Κουκάκι. Ο Αντώνης διαφωτίζει τους νέους στην ΕΔΑ και δουλεύει ως πλασιέ, η Άννα στις «δράσεις Αλληλεγγύης», η Νίκη σερβιτόρα στην «Αφρόεσσα», αφού δεν αναγνωρίζονται τα μαθήματα που της έκανε ο πατέρας της. Ερωτεύεται τον Αλέξανδρο Στρόφαλη, σερβιτόρο εκεί και φιλόλογο,  για τον οποίο δεν ακούει καλά λόγια, αλλά ένα βράδυ σε παραλία των Σπετσών γίνεται γυναίκα του. Κεφ. 5ο γυναίκα (419-492): Στο  σπίτι του Αλέξανδρου μαθαίνει την ιστορία της οικογένειάς του. Τον γνωρίζει στους δικούς της, δεν τα πηγαίνουν καλά με τον πατέρα της, αλλά η τελική σύγκρουση έρχεται μετά την κηδεία της γιαγιάς Ελπίδας στη Μεσσηνία, όπου ο Αλέξανδρος  ντύνεται εσατζής, για να προστατέψει την οικογένεια από τους κατοίκους. Μετά από μια περιπέτεια υγείας , η Νίκη παίρνει ένα φάκελο που της άφησε ο Αλέξανδρος στη φίλη της, φεύγοντας για Αμερική. Τελικά τον προλαβαίνει στον Πειραιά και ταξιδεύει μαζί του. Πεθαίνει 40 χρόνια μετά (Ιούνιο 2008), ενώ στο επιθανάτιο παραλήρημά της βλέπει τους δύο άνδρες της ζωής της.

Ένα μυθιστόρημα για τη  Νίκη, με αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, με γλώσσα πάμπλουτη σε αποχρώσεις ιδιωματισμών,  ρεαλιστική, με λεπτομέρεια στην περιγραφή, που συναρπάζει τον αναγνώστη. Η Νίκη είναι ένα κορίτσι που αγωνίζεται για τη δική της απελευθέρωση , χωρίς να αφήνει τα γεγονότα να τη λυγίσουν, που κουβαλάει την ιστορία των γονιών της, που ζει τον έρωτα και την αγάπη, που δέχεται το τέλος της ζωής της και περνάει τα δικά της μηνύματα για τον εικοστό αιώνα και τους ανθρώπους του .Προσωπικά έμεινα με την απορία πώς έζησε στην Αμερική η Νίκη και τι απέγιναν οι άλλοι ήρωες του μυθιστορήματος. Προφανώς ο στόχος του συγγραφέα ήταν άλλος: να αφηγηθεί τα νιάτα της μητέρας του σε συνδυασμό με την Ιστορία της εποχής εκείνης.

 

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΥ- ΝΤΑΝΟΥ

φιλόλογος