Πάνε αρκετά χρόνια, πριν η Λευκάδα γνωρίσει τον τουρισμό, εποχές σίγουρα δύσκολες, που μια από τις ασχολίες των κατοίκων που έδινε τα προς το ζην ήταν η αλιεία. Δεν είναι τυχαίο που, περιοχή του ανατολικού μώλου, ονομάζεται «Ψαρέικα». Φημιζόταν τα ψάρια της Λευκάδας, πέρα από το νησί, για τη νοστιμιά τους. Εκτός όμως από τα πελαγίσια, υπήρχαν και ψάρια εξίσου νόστιμα από το μικρό ιχθυοτροφείο και μεταγενέστερα από το μεγάλο, το ονομαζόμενο Αυλαίμων. Τα ιχθυοτροφεία παλιότερα μισθώνονταν σε ψαρέμπορους, με τετραετή διάρκεια κατά κανόνα, γιατί υπήρξε και ένα μικρό διάστημα επί δικτατορίας, που το μεγάλο (Αυλαίμων) είχε δοθεί στον αλιευτικό συνεταιρισμό Λευκάδας. Εκείνες τις εποχές ο Δήμος Λευκάδας, κατά κύριο λόγο, αλλά και οι Κοινότητες του Νομού, ελάμβαναν ποσοστό χρωμάτων από το μίσθιο, καθώς δε και το Νοσοκομείο της πόλεως. Θυμάμαι γίνονταν μεγάλες μάχες από τους ψαρέμπορους στις δημοπρασίες για το ποιος θα είναι ο πλειοδότης. Μεταγενέστερα, τα ιχθυοτροφεία έγιναν επιχείρηση του Δήμου, με το σκεπτικό «να φάει φτηνό ψάρι ο Λευκαδίτης» χωρίς όμως ποτέ να γίνει κάποιο έργο αξιόλογο, για να μην πούμε κανένα. Τα ιχθυοτροφεία απλά άνοιγαν τα στόμια (μπούκες) Απρίλη – Μάιο, για να εισέλθουν σε αυτά μικρά, αλλά και ευμεγέθη ψάρια και αρχές Ιουνίου έκλειναν τα στόμια. Στη συνέχεια εγένετο αλίευση των ψαριών με τα «κατοίκια», κάτι σαν ψαροπαγίδες και από Γενάρη μέχρι το τέλος της αλιευτικής εποχής, τα πριάρια έριχναν και δίχτυα. Οι ποσότητες που αλιεύονταν πριν 40-50 χρόνια δεν έχουν καμία σχέση με τις σημερινές μικροποσότητες. Οι λόγοι γι’ αυτό το γεγονός είναι πολλοί και χρήζουν προσοχής πριν βγάλουμε εύκολα συμπεράσματα. Τα ψάρια της ανοικτής θάλασσας απ’ όπου τροφοδοτούνταν τα ιχθυοτροφεία ήταν πολύ περισσότερα, καθώς και οι αλιευτικές τέχνες των αλιέων δεν είχαν σχέση με τη σημερινή εποχή. Ο δίαυλος δεν είχε τη θαλατερή (χωματερή) και η αμμόγλωσσα δεν είχε κλείσει το Β.Α. στόμιο. Στο μικρό ιχθυοτροφείο έπεφταν γλυκά νερά, καθαρά από τον κάμπο με τα χαντάκια (σούδες) που υπήρχαν. Είχε μεγαλύτερο βάθος και όταν δεν έκανε μεγάλη παγωνιά, μεγάλες ποσότητες ψαριών διπλοχρόνιαζαν εντός αυτού, με αποτέλεσμα να έχουμε μεγάλες τσιπούρες (κοτσά). Κάθε χρόνο έβγαζε πενταπλάσιες ποσότητες χελιού, χωρίς να χρησιμοποιούνται βουλκοί. Στα νερά της λιμνοθάλασσας διαχείμαζαν πολλά υδρόβια, φαλαρίδες (λούφες), πάπιες κ.ά. Έχει μείνει ακόμη στη μνήμη πολλών η γνωστή φωνή του συμπαθούς Νταγιέγου, αλλά και του Μπίρια: «Πάπια και λούφες». Θηράματα από τα ντουφέκια των Φετσαίων της Γύρας. Ήταν εκλεκτό φαγητό για πολλούς Λευκαδίτες και τις Κυριακές μοσχοβολούσαν οι γειτονιές της Λευκάδας από τα παραπάνω που με περίσσια τέχνη μαγείρευαν οι νοικοκυρές. Ο Αυλαίμων όταν έγινα και αυτός ιχθυοτροφείο, έβγαζε μεγάλα λαυράκια, γοβιούς, κεφάλια, μπαφοστέραδα και ψιλογάριδο, εκλεκτό μεζέ για τη σαρακοστή. Άλλο εκλεκτό έδεσμα της εποχής για χοντρά πορτοφόλια ή πεσκέσι σε αρχόντους, ήταν το φημισμένο αυγοτάραχο. Στις μέρες μας, το αυγοτάραχο Λευκάδας αγοράζεται ακατέργαστο από εμπόρους και πωλείται ως Μεσολογγίτικο!! Ούτε κιλό για τη Λευκάδα, παρότι οι αλιεργάτες του δήμου γνωρίζουν άριστα την τέχνη παρασκευής του. Τα τελευταία δύο χρόνια, τα ιχθυοτροφεία έχουν έξοδα μισθών προσωπικού και για υλικά αναλώσιμα, περίπου 140.000 ευρώ το χρόνο. Τα έσοδα είναι μόνο 80.000 ευρώ. Δηλαδή «μπαίνουν μέσα» 60.000 ετησίως. Εδώ γεννάται το ερώτημα: Ποιος ελεύθερος επιχειρηματίας θα είχε μια τέτοια επιχείρηση που όχι μόνο δε θα του έβγαζε κέρδος, αλλά και θα την πλήρωνε κι από πάνω; Όλα τα νεώτερα χρόνια ουδεμία σοβαρή παρέμβαση έγινε, με αποτέλεσμα στον Αυλαίμωνα η λαθραλιεία να οργιάζει, όχι μόνο από γειτόνους, αλλά και τους εξ αποστάσεως λαθραλιείς, που έρχονται νύχτα με αγροτικά, έμφορτα με πριάρια και δίχτυα. Παλιότερα είχαμε και συλλήψεις με μικρές (;) ποινές γι’ αυτούς. Η περιμετρική λιθοδομή στον Αυλαίμωνα έχει καταρρεύσει και, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των αλιεργατών, με τις πρώτες φουσκονεριές τα ψάρια – χέλια διαφεύγουν στο δίαυλο. Ανάλογο φαινόμενο παρατηρείται και στο μικρό ιχθυοτροφείο στο δυτικό μώλο, εκεί όπου κι η γέφυρα των «στεναγμών». Ο αείμνηστος Γ. Πνευματικάτος, γαμπρός Λευκαδίτης, καθηγητής ιχθυοπαθολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, μου είχε αναφέρει πως με κατάλληλα έργα, τα δύο ιχθυοτροφεία μπορούσαν άνετα να φτάσουν σε δεκαπλάσιες ποσότητες αλιευμάτων. Την αλιευτική περίοδο που διανύουμε έγινε μια μικρή προσπάθεια από τον ιχθυολόγο του δήμου Α. Παπαδόπουλο με πενιχρό κόστος, όσο περίπου 10 κιλά τσιπούρες Α’ (1.500 €) και αυξήθηκε η ποιότητα της τσιπούρας (μεγάλο μέγεθος), γιατί πήρε τις μικρές και τις έκλεισε σε περιφραγμένο χώρο μισού στρέμματος. Τον σκέπασε με δίχτυ για να μη γίνουν βορρά των κορμοράνων (καραμπλάκες) και τις απελευθέρωσε το φθινόπωρο στη λιμνοθάλασσα. Σκεφτείτε ότι αυτό θα αναπληρώσει σε έσοδα τους 2 τόνους χέλια λιγότερα, που θα αλιευθούν εφέτος λόγω καιρικών συνθηκών. Πέρυσι περίπου 3 ½ και φέτος 1 ½ . Το θέμα των ιχθυοτροφείων πρέπει να απασχολήσει άμεσα τους υπεύθυνους και να πάψουν να αντιμετωπίζονται όπως στο παρελθόν. Είναι αδιανόητο και πέραν κάθε λογικής, να έχουμε τέτοιο πλούτο, από τον οποίο θα μπορούσαμε να έχουμε οικονομικό όφελος και αντί γι’ αυτό, να πληρώνουμε και τα ρέστα. Το να μισθωθεί το μεγάλο, αν βρεθεί μισθωτής, χωρίς να εξεταστούν όλοι οι παράμετροι δεν είναι η μόνη λύση. Στο τραπέζι της συζήτησης όταν και όποτε αυτό γίνει, πρέπει να καθίσουν άνθρωποι με γνώσεις πέρα από τους εκλεγμένους δημοτικούς. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι η περιοχή των ιχθυοτροφείων είναι Natura και θα χρειαστούν λεπτές παρεμβάσεις, οι οποίες θα είναι με στόχο την πολύπλευρη ανάπτυξή τους. Η χρηματοδότηση για τα όποια έργα χρειαστούν, είναι και αυτό ένα μεγάλο πρόβλημα, μια και οι καιροί είναι χαλεποί. Πάντως, όλοι συμφωνούν ότι η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Ας ελπίσουμε ότι η νέα δημοτική αρχή θα κάνει έστω την αρχή…. Θ. ΑΓΓΕΛΗΣ
