ΠΟΝΕΜΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

του Θανάση Αγγελή   Η οικονομική ζωή του τόπου ήταν ανέκαθεν συνυφασμένη με τη διώρυγα ή δίαυλο από το 600 π.Χ. όταν έγινε η πρώτη διάνοιξη από τους Κορίνθιους. Ιστορικά, σε όλη τη διαδρομή υπάρχει ενδιαφέρον απ’ όλους τους κατακτητές του νησιού να υπάρχει σε λειτουργία η διώρυγα αναγνωρίζοντας την σπουδαιότητα αυτής. Το 1684 οι Ενετοί εκδήλωσαν σχετικό ενδιαφέρον αφού είχαν εκδιώξει τους Τούρκους από τη Λευκάδα για τη διάνοιξη του δίαυλου μιας και η πόλη είχε μεταφερθεί εδώ που είναι σήμερα, αλλά το λιμάνι παρέμενε στη θέση που ήταν, δηλαδή στο Βόρειο Φρούριο. Το 1761 εκδηλώθηκε εκ νέου ενδιαφέρον από τους Βενετούς, αλλά το έργο δεν έγινε. Το 1806 η Επτάνησος Πολιτεία αποφάσισε τη διάνοιξη του διαύλου, αλλά και πάλι το έργο δεν έγινε. Επίσης και οι Γάλλοι του Ναπολέοντα για το μικρό διάστημα που κατείχαν τη Λευκάδα, εξέφρασαν την επιθυμία να προβούν σε διάνοιξη. Το 1818 το κράτος των Ιονίων νήσων που ήταν από Αγγλική Προστασία, ξεκίνησε τη διάνοιξη της διώρυγας. Μάλιστα, τότε έχουμε και την εξέγερση των αγροτών της Λευκάδας, λόγω της υψηλής φορολογίας που τους επιβλήθηκε, ώστε να εισπραχθούν χρήματα για το έργο. Τότε έγινε το τμήμα της διώρυγα από τη σημερινή πόλη, μέχρι το φρούριο που είχε κατασκευασθεί νέο λιμάνι με κρηπίδωμα και λιμενοβραχίονα. Το 1864, μετά την Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, οι ανάγκες του εμπορίου αλλά και της ναυτιλίας έκαναν επιτακτική την ανάγκη για διάνοιξη όλου του δίαυλου με τη σημερινή του μορφή. Το έργο ξεκίνησε το 1889 με χρήματα που συγκεντρώθηκαν κατά κύριο λόγο, από ειδικούς φόρους στο νομό Λευκάδας και δευτερευόντως κρατικούς, με μελέτη που συνέταξε η Γαλλική Αποστολή Δημοσίων Έργων. Το 1903 ολοκληρώθηκε όλο το έργο της διάνοιξης, όπως επίσης και η εμβάθυνση του δυτικού και ανατολικού τμήματος στην πόλου, όπου ο Δυτικός και Ανατολικός μώλος. Ακόμη και οι Ιταλοί, με τις κατοχικές τους δυνάμεις, κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, προέβησαν σε βελτιώσεις στο δίαυλο, γνωρίζοντας την αξία ύπαρξής του. Σήμερα, σίγουρα στη Λευκάδα εμπόριο δεν υπάρχει για να διακινηθεί με θαλάσσια μέσα, αλλά υπάρχει αυτό που λέμε τουρισμός. Επανειλημμένα ακούμε ότι οι μεγαλύτερες πηγές εσόδων του κράτους είναι η ναυτιλία και ο τουρισμός, αλλά και άλλα, ενώ θα έπρεπε τα υπουργεία Τουρισμού και Ναυτιλίας να είναι πρώτα τη τάξει, άλλα έχουν τη χάρη. Οι Λευκαδίτες κάθε άνοιξη «σκούζουμε» για το αν θα έρθουν τουρίστες στον τόπο μας, αλλά το χειμώνα πέφτουμε σε χειμερία νάρκη. Επανειλημμένα έχουν γραφεί άρθρα από αυτή τη στήλη για την αξία του θαλάσσιου δρόμου που λέγεται δίαυλος Λευκάδας. Είναι ο δρόμος που δίνει αξία σε όλη την ευρύτερη περιοχή του Νομού, αλλά και στους όμορους. Τα τελευταία χρόνια αυτός ο «δρόμος» έχει πρόβλημα στο βόρειο τμήμα του. Έχουμε συσσώρευση άμμου, με αποτέλεσμα ο πορθμός που χωρίζει τη Λευκάδα με την απέναντι ακτή να γίνει ισθμός. Βέβαια, κάτι τέτοιο θα ήταν οικονομική ασφυξία για τον τόπο, με απρόβλεπτες συνέπειες για το μισό Ιόνιο. Η μέχρι σήμερα λύση, είναι να βγάλουμε κάθε καλοκαίρι ένα μικρό τμήμα της αμμόγλωσσας με χρήματα του Λιμενικού Ταμείου και να μεταφέρουμε την άμμο στις δυτικές ακτές του νησιού, απ’ όπου και ήλθε στην αμμόγλωσσα. Σίγουρα δεν είναι η καλύτερη λύση από αυτές που έχουν προταθεί με ατέλειωτες μελέτες, αλλά ελλείψει χρημάτων… Φέτος, όμως, θα γίνει μια πρωτοτυπία. Αφού έκλεισε σχεδόν η βόρεια μπούκα του δίαυλου και όλοι μιλούσαν για ολική διάνοιξη του δίαυλου, ήρθε πάλι το Λιμενικό Ταμείο να ανοίξει την αμμόγλωσσα με «δικά του» χρήματα, αλλά ελλείψει κονδυλίων στο δήμο, αντί να μεταφερθεί η άμμος στις δυτικές παραλίες που κινδυνεύουν από διάβρωση και αποψίλωση άμμου, αυτή να τοποθετηθεί στην ήδη υπάρχουσα αμμόγλωσσα. Έτσι, θα γίνει Λοφο-αμμόγλωσσα… Η κύρια δικαιολογία για τα παραπάνω είναι ότι «εντός ολίγων μηνών θα ξεκινήσει το έργο διάνοιξης διαύλου Λευκάδας». Ελπίζω, αν ποτέ ξεκινήσει τέτοιο έργο, να μη συναντηθεί με τον Αργαλειό της Πηνελόπης και επέμβει η Αρχαιολογική Υπηρεσία…